Sinds 2009 is het verplicht om een ouderschapsplan op te stellen voor minderjarige kinderen. In het ouderschapsplan staan alle formele afspraken over de zorg- en contactregeling en de verzorging van de kinderen. De gedachte was dat het verplichte ouderschapsplan het verloop van de scheiding zou vergemakkelijken en tot meer omgang tussen ouders en kinderen na een scheiding zou leiden. Is dat ook zo?
Hoe kan naleving van afspraken van gescheiden ouders beter?
Onderzoekers van het buro Dynamics of Youth van de Universiteit van Utrecht hebben onderzocht hoe naleving tussen ouders beter kan. Het is belangrijk dat kinderen na de scheiding contact hebben met beide ouders. Op het moment dat deze relatie ontbreekt kunnen kinderen loyaliteitsproblemen ontwikkelen. Als ouders conflicten krijgen over de zorg- en contactregeling wordt het kinderen lastiger gemaakt. Ze kunnen dan knel komen te zitten tussen de ouders. Daarnaast kan een slechte naleving van afspraken negatief bijdragen aan de kwaliteit van de opvoeding en de relatiekwaliteit tussen ouder en kind.
Wat maakt naleving zo moeilijk?
Uit het onderzoek blijkt dat ouders het lastig vinden om aan de gemaakte afspraken te houden. Een mogelijke reden zou kunnen zijn dat ouders bij het afwikkeling van hun scheiding het ouderschapsplan als formaliteit zien en het plan niet zo zeer benutten voor een goede invulling van het ouderschap na de scheiding. Op het moment dat de afspraken gemaakt worden het gebrek aan begeleiding en nazorg daarbij, voor sommige ouders niet optimaal. In vele gevallen dat ouders afspraken niet naleven is het last hebben van onverwerkte emoties rondom de scheiding. Daarnaast kan conflicten tussen de ouders een slechte naleving van de afspraken leiden.
Op langere termijn kunnen er problemen ontstaan met naleving van de afspraken als er verandering optreden bij bijvoorbeeld een nieuwe levensfase van de kinderen, verhuizing, nieuwe partners en andere school- en werktijden. Wanneer ouders de afspraken hierop niet aanpassen kan naleving van afspraken in de weg staan en dat kan leiden tot conflicten.
Mogelijke oplossingen
Bij mogelijke oplossingen is door de onderzoekers ook gekeken naar andere landen. Hoe doen zij dit? Wanneer ouders het moeilijk vinden om een zorg- en contactregeling met elkaar te treffen zouden (wettelijke) instrumenten worden ingezet om ouders hierbij te ondersteunen. Of een scheidingsloket waarbij ouders met vragen etc. bij verschillende disciplines terecht kunnen. De stem van kinderen zou beter vertegenwoordigd kunnen zijn. Dat kan door ouders en kinderen samen de afspraken van het ouderschapsplan te evalueren en door het dynamische karakter van het ouderschapsplan sterk te benadrukken zodat ouders afspraken kunnen bijstellen wanneer omstandigheden zijn veranderd. Er liggen diverse kansen om gezamenlijk ouderschap na de scheiding -en het daarmee het functioneren van de kinderen- te optimaliseren.
Tot slot
Bij Family First Mediation worden kinderen betrokken bij het ouderschapsplan. Kinderen krijgen hierdoor een stem. Ze voelen zich dan gezien en gehoord. Family First herkent de problemen van het onderzoeksburo. Daarom is het zo belangrijk om ouderschap na de scheiding goed vorm te geven en een ouderschapsplan als een groeimodel te zien. Uit de praktijk blijkt dat ouders weinig het ouderschapsplan evalueren en in de problemen komen als ze er niet over praten. Ook als het goed gaat. Betrek je kinderen eens bij het plan. Je zult zien dat iedereen een beter positie krijgt na de scheiding.
Ga je uit elkaar en wil je een goed ouderschapsplan opstellen? Neem dan vrijblijvend contact op met mediator Irma Wonink.